Cuộc biểu tình của Femen tại Paris – Sức mạnh hay sự phô trương?
Ngày 8 tháng 3 năm 2025, hàng ngàn người đã xuống đường tại Paris để kỷ niệm Ngày Quốc tế Phụ nữ, nhưng nhóm hoạt động nữ quyền Femen một lần nữa thu hút sự chú ý với cuộc biểu tình mang phong cách đặc trưng của họ: ngực trần, sơn vẽ khẩu hiệu lên cơ thể và những hành động gây sốc. Theo các báo cáo, các thành viên Femen đã xuất hiện với cờ Mỹ và Nga vẽ trên người cùng biểu tượng chữ vạn (swastika), đồng thời hô vang những khẩu hiệu như “Heil Donald Trump, heil Vladimir Putin, heil Elon Musk…” – một hành động được cho là nhằm lên án các nhân vật quyền lực bị họ coi là biểu tượng của chủ nghĩa độc tài và áp bức. Tuy nhiên, cuộc biểu tình này không chỉ gây tranh cãi mà còn đặt ra câu hỏi lớn về ý nghĩa và hiệu quả thực sự của những hành động như vậy.
Sức mạnh của sự táo bạo
Không thể phủ nhận rằng Femen đã thành công trong việc tạo ra sự chú ý. Từ khi thành lập tại Ukraine vào năm 2008, nhóm này luôn sử dụng hình ảnh cơ thể phụ nữ như một “vũ khí” để phản kháng, biến sự lõa lồ thành biểu tượng của sự tự do và chống lại hệ thống gia trưởng. Cuộc biểu tình tại Paris lần này tiếp tục khẳng định phong cách “sextremism” (chủ nghĩa cực đoan tình dục) của họ – một cách tiếp cận không khoan nhượng nhằm phơi bày những bất công mà phụ nữ phải đối mặt trên toàn cầu. Việc chọn các nhân vật như Trump, Putin hay Musk làm mục tiêu chỉ trích cho thấy Femen muốn mở rộng thông điệp của mình, không chỉ dừng lại ở các vấn đề nội tại nước Pháp mà còn nhắm đến những biểu tượng quyền lực toàn cầu.
Hành động vẽ cờ và chữ vạn lên người, dù gây sốc, có thể được hiểu như một lời cảnh báo về sự trỗi dậy của các tư tưởng cực đoan và ảnh hưởng của những lãnh đạo có xu hướng độc đoán. Trong bối cảnh thế giới đang đối mặt với nhiều khủng hoảng – từ xung đột Nga-Ukraine đến các chính sách gây tranh cãi tại Mỹ – thông điệp của Femen mang tính cấp bách và đánh vào tâm lý công chúng.
Phản ứng trái chiều và giới hạn của sự gây sốc
Tuy nhiên, chính sự táo bạo này lại là con dao hai lưỡi. Nhiều người chỉ trích Femen vì cho rằng hành động của họ không khác gì một màn trình diễn phô trương, thiếu chiều sâu và không mang lại thay đổi thực sự. Việc sử dụng biểu tượng chữ vạn – vốn gắn liền với tội ác diệt chủng của Đức Quốc xã – dễ dàng bị coi là thiếu nhạy cảm và làm giảm giá trị của thông điệp mà họ muốn truyền tải. Hơn nữa, việc hô hào những câu khẩu hiệu mang tính châm biếm như “Heil…” có thể gây hiểu lầm, khiến công chúng tập trung vào sự khiêu khích thay vì vấn đề cốt lõi mà Femen hướng tới: quyền bình đẳng và chống bạo lực đối với phụ nữ.
Tại Paris – một thành phố vốn đã quen với các cuộc biểu tình lớn nhỏ – phản ứng của người dân và chính quyền cũng không quá bất ngờ. Các lực lượng an ninh nhanh chóng can thiệp, và cuộc biểu tình của Femen chỉ là một phần nhỏ trong làn sóng biểu tình lớn hơn vào ngày 8/3. Điều này đặt ra câu hỏi: Liệu Femen có thực sự tạo được tiếng vang đáng kể, hay chỉ là một “tia chớp” nhanh chóng bị lãng quên giữa đám đông?
Hiệu quả thực sự: Câu hỏi còn bỏ ngỏ
Femen không phải là nhóm hoạt động đầu tiên sử dụng sự gây sốc để truyền tải thông điệp, nhưng họ chắc chắn là một trong những nhóm kiên trì nhất với phong cách này. Tuy nhiên, trong thời đại mà mạng xã hội tràn ngập hình ảnh và thông tin, liệu những hành động như vậy có còn đủ sức lay động dư luận? Dù thu hút được sự chú ý của truyền thông quốc tế, Femen dường như chưa chứng minh được rằng các cuộc biểu tình của here họ dẫn đến những thay đổi cụ thể trong chính sách hay nhận thức xã hội. Ngược lại, sự chỉ trích từ chính cộng đồng nữ quyền – những người cho rằng Femen đơn giản hóa vấn đề và làm lu mờ tiếng nói của các phong trào khác – càng làm dấy lên nghi ngờ về chiến lược của nhóm.
Cuộc biểu tình của Femen tại Paris ngày 8/3/2025 là một minh chứng cho sự dũng cảm và quyết tâm của họ trong việc đấu tranh cho quyền phụ nữ. Nhưng nó cũng là lời nhắc nhở rằng sự chú ý không đồng nghĩa với ảnh hưởng, và sự táo bạo không phải lúc nào cũng dẫn đến sự đồng thuận. Trong một thế giới đầy biến động, Femen cần hơn những màn trình diễn gây sốc – họ cần một chiến lược rõ ràng để biến tiếng nói của mình thành hành động cụ thể. Còn với người xem, có lẽ mỗi chúng ta đều cần tự hỏi: Sau những hình ảnh ấn tượng đó, điều gì thực sự đọng lại?
Đỗ Thành Công http://www.thesaigonpost.com/2025/03/cuoc-bieu-tinh-cua-femen-tai-paris-suc.html